Orient Express i pociągi złożone z wagonów CIWL w Polsce
„Orient Express” najsłynniejszy i najbardziej znany na świecie pociąg CIWL - Międzynarodowego Towarzystwa Wagonów Sypialnych i Wielkich Ekspresów Europejskich (więcej o CIWL tutaj) kursował regularnie do Polski, jako pociąg rozkładowy w latach 1919-1921, 1947-1961. CIWL uruchamiało również inne, nie mniej słynne pociągi kursujące do Polski czy przez Polskę - jak "Nord Express", czy uruchamiało swoje wagony sypialne jako kursowe - np. w pociągu "Balt Orient Express", "Aarlberg Orient Express", czy "Chopin" z Warszawy do Wiednia, w którym wagon CIWL kursował aż do 1992 roku!
W latach współczesnych przyjeżdżają do Polski pociągi w których słowa Orient Express są częścią nazwy firmy lub samego pociągu, gdyż nazwa Orient Express jest zastrzeżona przez SNCF (koleje francuskie).
W 1988 był to Nostalgie Istanbuł Orient Express, obecnie Venice Simplon Orient Express. Więcej o nich w dalszej części opracowania.
Orient-Express w 1948 roku, drodze z Paryża do Bukaresztu i Warszawy przez Pragę na terenie Francji z parowozem SNCF 241-A-38 ex-Est. Foto. Raymond Floquet
Obecnie weryfikuję dane na temat historii kursowania Orient Expressu na terenie Polski przed II Wojną Światową.
Orient Express w Polsce jako pociąg rozkładowy po II Wojnie Światowej
Mało kto wie, że pociąg Orient Express złożony między innymi z wagonów C.I.W.L regularnie kursował na terenie Polski, jako pociąg rozkładowy. Pociąg jeździł od 1947 roku aż do końca letniego rozkładu jazdy 1961 roku. Polska "nitka" składu prowadziła z Warszawy Głównej (a także z Krakowa) przez Koluszki, Częstochowę, Katowice do Zebrzydowic. Tu łączyły się polskie części składu oraz wagony kursowe ze Szwecji i Norwegii w relacji Oslo/Sztokholm-Malmo-Gdynia (później Odra Port)-Warszawa-Katowice-Praga i które jechały dalej do Bohumina, czeskiej Pragi i dalej do Paryża i Wiednia. Niektóre wagony z Polski kursowały w tym pociągu w niespotykanych dziś relacjach, np. Warszawa-Istanbuł, Warszawa-Triest, Warszawa-Rzym.
Wkrótce te wagony kursowe ze Szwecji i Norwegii przejął kursujący również przez Polskę Balt Orient Express. Po kolejnych kilku latach wagony te kursowały połączeniem promowym przez Niemcy.
W sieciowych rozkładach jazdy od 1947 do 1961 roku pociąg widnieje pod nazwą "Orient Express" (nr. poc. 1401). Pociąg ten kursował przez Polskę do końca obowiązywania letniego rozkładu jazdy w 1961 roku. W tamtym okresie przez Polskę kursował także pociąg Balt Orient Express, w części złożony również z luksusowych wagonów sypialnych CIWL i Arlberg Orient Express. Więcej o tych pozostałych pociągach w kolejnym opracowaniu.
Podstawową trasą Orient Expressu w 1947 roku była nitka Paryż-Wiedeń-Budapeszt/Belgrad, a polskiej nitki Warszawa Główna-Paryż. Do Istanbułu kursował za to Simplon Orient Express, do którego z Orietnt Expressu przełączano wagony kursowe, także z "polskiej" nitki. W 1947 roku Orient Express prowadził po polskich torach liczne wagony kursowe w egzotycznych relacjach (np. Sztokholm-Gdynia-Warszawa, Warszawa Główna-Roma, Warszawa Główna-Belgrad czy Warszawa Główna-Budapeszt, które już od 1948 roku przejął Balt Orient Express.
Rozkładowo przypisane były do Orient Expressu parowozy serii Pt47, natomiast do Balt Orient Expressu serii Pt47 lub Pt31. Na odcinku Warszawa Główna-Katowice, po zelektryfikowaniu magistrali pociąg przejęły lokomotywy elektryczne, zapewne EU04 ale ta informacja wymaga potwierdzenia.
Przykładowy rozkład jazdy pociągu Orient Express w rozkładzie 03.10.1948/14.06.1949 roku
Pociąg na polskim odcinku miał numer 201/201. Pociąg kursował w tym roku "podstawowej" relacji Belgrad/Warszawa Główna-Praga-Paris Est-Londyn z licznymi wagonami kursowymi. Trasa z Warszawy Głównej do Paryża wynosiła 2045 kilometrów. Wagony kursowe CIWL: sypialny Warszawa Główna-Paryż-Warszawa Główna i (prawdopodobnie) Kraków Główny-Paryż-Kraków Główny.
Orient Express Bukareszt/Warszawa Gł-Praga-Paryż | ||||
przyjazd | odjazd | poc 201/202 w rozkładzie 1948/1949, Warszawa-Paryż 2045 km | przyjazd | odjazd |
09.35 | Belgrad | 19.20 | ||
23.10 | Bukareszt | 05.50 | ||
21.20 | Budapeszt | 08.05 | ||
08.05 | Wiedeń | 22.50 | ||
14.30 | Warszawa Główna | 16.43 | ||
18.05 | Kraków Główny wag kursowe kl. 2 i 3 Kraków-Praga-Kraków Kraków-Praga w poc pospiesznym nr. 703-705-708 Kraków Gł-Wrocław Praga-Kraków w poc. osobowym nr. 428-429 Bytom-Kraków | 13.40 | ||
19.40 (19.57) | f | Katowice | V | 11.37 |
20.36 | 20.47 | Katowice | 10.18 | 10.30 |
22.32 | 23.20 | Zebrzydowice | 07.52 | 08.45 |
07.30 | 09.35 | Praga | 21.05 | 23.50 |
18.09 | 18.19 | Norymberga | 11.58 | 12.1 |
22.39 | 23.30 | Stuttgard | 07.17 | 07.34 |
01.22 | 01.42 | Karlsruhe | 04.55 | 05.15 |
04.35 | 04.45 | Strasbourg | 02.05 | 02.15 |
11.50 | Paris Est | 18.50 | ||
Oostende | ||||
przeprawa promowa Oostende-Folkestone | ||||
20.50 | London | 09.00 |
Przykładowy rozkład jazdy pociągu Orient Express w 1950 roku
Pociąg na polskim odcinku miał numer 1401 - w 1950 roku. Pociąg kursował w tym roku "podstawowej" relacji Belgrad/Warszawa Główna-Praga-Paris Est z licznymi wagonami kursowymi. Trasa z Warszawy Głównej do Paryża wynosiła 2045 kilometrów.
Orient Express Bukareszt/Warszawa Gł-Praga-Paryż | ||||
przyjazd | odjazd | poc 1401 w 1950 roku, Warszawa-Paryż 2045 km | przyjazd | odjazd |
Bukareszt | ||||
Praga | ||||
14.00 | Warszawa Główna | 17.36 | ||
19.16 | 19.24 | Katowice | 14.40 | 15.40 |
20.42 | 21.35 | Zebrzydowice | ||
06.00 | 07.00 | Praga | 12.40 | 13.50 |
15.01 | 15.21 | Norymberga | 08.30 | 08.58 |
19.28 | 19.33 | Stuttgard | 02.25 | 02.53 |
21.06 | 21.14 | Karlsruhe | 01.40 | 01.48 |
00.07 | 00.25 | Strasbourg | 00.02 | 00.04 |
07.15 | Paris Est | 23.05 | 23.30 | |
17.54 | Norymberga | |||
Frankfurt nad Menem | ||||
Kolonia | ||||
Venlo | ||||
Rotterdam | ||||
09.45 | 11.40 | Hoek van Holland | ||
przeprawa promowa | ||||
18.40 | 19.45 | Harvich | ||
21.25 | Londyn |
W Pradze część składu Orient Expressu z Warszawy była dołączana do TEGO Orient Expressu do Paryża a wagonów kursowych również do Orient Expressu, ale w relacji przeciwnej. Podstawowa relacja Orient Expresu zawsze rozpoczynała się i kończyła w Paryżu, ale dalej ulegała ciągłym zmianom. np. w 1947 roku była to relacja zaledwie: Belgrad-Budapeszt-Praga-Norymberga-Paryż z „nitkami” Sztokholm-Gdynia-Warszawa-Praga, Bukareszt-Budapeszt, Rzym-Wiedeń-Praga, Norymberga-Amsterdam-Londyn itp.
W Norymberdze grupa wagonów była przełączana na relację Norymberga-Frankfurt nad Menem-Kolonia - Venlo-Rotterdam-Hoek van Holland- przeprawa promowa-Harvich-Londyn 21.20.
Wagon restauracyjny kursował na odcinku Warszawa Główna-Zebrzydowice (potem wagon restauracyjny w tym pociągu był włączony na odcinku Praga-Stuttgart).
Wagony bezpośrednie m.in:
Warszawa Gł-Paryż (wagon sypialny kl. 1,2 CIWL)
Warszawa Gł-Praga (wagon sypialny kl 2 PKP - Orbis)
Warszawa Gł - Hoek Van Holland (wagon sypialny kl. 1,2 CIWL)
Kraków Główny-Praga (kl. 2, 3 PKP)
Kraków Główny-Oderberg (poczta, PKP)
Wagony osobowe kl. 1,2,3 kursowały w tym składzie w relacji Warszawa Główna-Praga i Warszawa Główna-Paryż
Przykładowy rozkład jazdy pociągu Orient Express w 1957 i 1958 roku
Pociąg na polskim odcinku miał dalej numer 1401.
Przełączeń wagonów dokonywano w Koluszkach i Katowicach.
W Stuttgardzie grupa wagonów była przełączana na relację Stuttgard-Kolonia-Rotterdam-Hoek van Holland-przeprawa promowa-Harwich-Londyn.
Orient Express Bukareszt/Warszawa Gł-Praga-Paryż | ||||
przyjazd | odjazd | poc 1401 w 1957 i 1958 roku, Warszawa-Paryż 2045 km | przyjazd | odjazd |
Bukareszt | ||||
Praga | ||||
18.53 | Warszawa Główna | |||
Koluszki | ||||
22.53 | 23.06 | Katowice | ||
00.21 | Zebrzydowice | |||
08.14 | 09.30 | Praga | ||
18.03 | 18.14 | Norymberga | ||
21.40 | 22.47 | Stuttgard | ||
00.18 | 00.20 | Karlsruhe | ||
02.25 | 02.50 | Strasbourg | ||
09.05 | Paris Est | |||
01.27 | Stuttgard | |||
07.32 | 07.40 | Kolonia | ||
11.18 | 11.22 | Rotterdam | ||
11.45 | 13.05 | Hoek van Holland | ||
przeprawa promowa Hoek van Holland-Harvich | ||||
19.20 | 20.00 | Harvich | ||
21.05 | Londyn |
Oprócz tego, od 1947 w różnych pociągach pojawiały się wagony bezpośrednie CIWL (np. Sztokhom-Warszawa), także po zakończeniu kursowania Orient Expressu i Balt Orient Expressu. Trwało to praktycznie do końca działalności CIWL i ulegało jedynie systematycznemu zmniejszaniu. Ostatnim wagonem kursowym CIWL kursującym w Polsce był wagon relacji Warszawa-Wiedeń w pociągu Chopin jeżdżący aż do 1992 roku!.
Po zakończeniu kursowania tych pociągów na terenie Polski, dalej kursowały wagony bezpośrednie w pociągach przewoźników narodowych (koleje polskie, rosyjskie, czeskie, węgierskie itp.) Chopin, Pannonia (później Polonia) i Nord Orient. Co ciekawe, ponieważ monopol na połączenia sypialne m.in. do Turcji i Włoch miało w tym okresie nadal C.I.W.L w relacjach Warszawa-Istanbuł kursował wagon osobowy klasy 1,2,3.
Diagram SNCF (kolei francuskich) z 1949 roku, pokazujący połączenia realizowane Orient Expressem
Wizualizacja przedziału typowego wagonu CIWL a więc i Orient Expressu - wygląd dzienny i nocny |
Aby obejrzeć nieco większy obrazek kliknij w obrazek lub tutaj
Wyprodukowany w Polsce parowóz serii Pt31 po powojennej zawierusze jako OeBB Mikado 19.109 prowadzi Arlberg Orient Express (Vienna 1946)
Inne pociągi CIWL w Polsce
Nord Express
Drugim pociągiem był Nord Express z Paryża przez Berlin do Warszawy. Kursował do wybuchu II Wojny Światowej jako pociąg luksusowy. Jego kursowanie wznowiono po wojnie, jednak nie był to już pociąg CIWL (również kursował do połowy lat pięćdziesiątych złożony z wagonów C.I.W.L.
- Więcej o Nord Expressie - tutaj
Balt Orient Express
Trzecim pociągiem, również złożonym z luksusowych wagonów sypialnych C.I.W.L był Balt Orient Express (w Polsce ~1949-1954) na trasie Oslo/Sztokholm-Trelleborg-Odra Port (ówczesne Świnoujście Port)-Poznań-Wrocław-Praga-Budapeszt-Istanbuł. Skład prowadził wiele wagonów w różnych relacjach i na trasie dochodziło do kilkunastu przełączeń wagonów - między innymi w Poznaniu, gdzie w nocy skład Nord Expressu spotykał się ze składem Balt Orient Expressu! Do składu dołączane były również wagony z Warszawy i Gdyni. Historia tego pociągu w Polsce wymaga odrębnego opracowania.
W latach późniejszych pojedyncze wagony C.I.W.L kursowały jeszcze m.in w relacjach Warszawa-Sztokholm-Warszawa i w pociągu Chopin Warszawa-Wiedeń-Warszawa.
Zestawienie składu Balt-Orient-Express sekcja Galanta - Budapeszt, 1949:
1 | WLAB | Orbis | Stockholm - Svilengrad (okresowo Sofia) |
1 | WLAB | Orbis | Berlin - Poznan - Bucharest |
1 | ABC | MAV | Odra Port/Gdynia - Budapeszt |
1 | WLABC | Orbis | Warszawa - Belgrad (3 razy w tygodniu) |
1 | WLAB | CFR | Warszawa - Bukareszt (3 razy w tygodniu) |
1 | ABC | CFR | Warszawa - Bukareszt (4 razy w tygodniu) |
1 | ABC | JDZ/BDZ | Warszawa - Istanbuł (2 razy w tygodniu) |
1 | ABC | JDZ/BDZ | Warszawa - Sofia (2 razy w tygodniu) |
1 | D | CSD | Praga - Budapeszt |
1 | AB | CSD | Praga - Budapeszt |
1 | C | CSD | Praga - Budapeszt |
1 | WR | CSD | Praga - Budapeszt |
1 | ABC | CSD | Praga - Bukareszt (4 razy w tygodniu) |
1 | ABC | CSD | Praga - Sofia/Istanbuł |
Direct-Orient z Belgradu i Niszu, październik-listopad 1965:
661 (diesel CoCo, GM) JZ, Belgrade - Skopje
B | JZ | Belgrad Skopje |
AB | JZ | Belgrad - Gevgelija |
WR | JZ | Belgrad - Gevgelija |
AB | JZ | Belgrad - Ateny |
B | DB | Dortmund - Ateny |
AB | DB | Monachium - Ateny |
WLAB | CIWL STU | Monachium - Ateny |
D | CEH | Monachium - Ateny |
B | FS | Mediolan - Aten y |
AB | SNCF | Paryż - Mediolan - Istanbuł/ Ateny |
WLA | CIWL Y ex Z | Paryż - Mediolan - Istanbuł/ Ateny |
Bc | JZ | Belgrad - Istanbuł |
A | X | Warszawa - Istanbuł |
AB | X | Warszawa - Istanbuł |
WLA | X | Warszawa - Sofia |
AB | X | Warszawa - Sofia |
V | JZ | (wagon ogrzewczy) |
X - wagony PKP / CSD / MAV / JZ |
Arlberg Orient Express
Czwartym pociągiem CIWL, który kursował do Polski w latach powojennych był Arlberg Orient Express. Obecnie zbieram materiały dotyczące historii tego pociągu na ziemiach polskich.
Pociągi turystyczne w dawnych wagonach CIWL i Orient Expressu w Polsce
Nostalgie Istanbul Orient Express | Venice Simplon Orient Express | Pullman Orient Express | Transsiberian Orient Express
Orient Expres obecnie czyli pociągi turystyczne z dawnymi wagonami CIWL
Pociągi kursujące od lat siedemdziesiątych pod nazwą "Orient Express" nie mają zazwyczaj nic wspólnego z oryginalną trasą pociągu (Paryż-Istanbuł). Są to składy złożone są z byłych wagonów C.I.W.L.
Towarzystwo to sprzedało w pewnym momencie większość swoich wagonów, które zakupili narodowi przewoźnicy (m.in. koleje francuskie, włoskie, niemieckie) oraz różne firmy prywatne, w celu organizacji luksusowych wycieczek pociągami. Oczywiście zwykle włączano nazwę "Orient Express" do oferty. Najważniejszymi w tej nowej historii Orient Expressu byli amerykański milioner James Sherwood, który w tym celu założył spółkę VSOP (Venice Simplon Orient Express), oraz dwaj Szwajcarzy Walter Fink-Bohner i Albert Glatt, którzy założyli spółkę Reiseburo Intraflug A.G. Forch-Zurich.
Od Reiseburo Intraflug A.G. Forch Zurich do Nostalgie Istanbul Orient Express i... Transsiberian Orient Express aż do Orient-Express Train de Luxe Betriebs GmbH
Albart Glatt poprzez swoją spółkę Intra Flight A.G. rozpoczął skupowanie wagonów CIWL od 1970 roku.
Następnie zakłada wraz z Walterem Fink-Bohnerem spółkę Reiseburo Intraflug AG Forch Zurich.
W 1976 roku firma kupuje od kolei włoskich pierwsze wagony dawnego Wagons-Lits. Początek działalności to pociąg pod nazwą "Arberg Orient Expres", który wyrusza 7 października 1976 roku. Na trasie Mediolan-Istanbuł spółka uruchamia pociąg "Orient-Express". Ze względu na prawo do tej nazwy zastrzeżone przez koleje francuskie, zmienia się na "Nostalgie Istanbul Orient Express". Pod tą nazwą firma organizuje także przejazdy pociągu na innych trasach europejskich.
Reiseburo Intraflug kupuje wagon Pullman "Riviera" (4158), a następnie siedem wagonów C.I.W.L typu LX. Z kolei na słynnej aukcji CIWL w Monte Carlo firma kupuje wagon restauracyjny (który był wcześniej salonem samochodowym). W 1987 kolejny wagon - nr. 4149 a w 1988 roku - nr. 4161.
Spółka kupuje także od kolei niemieckich wagony słynnego pociągu Rheingold (w malowaniu kremowo-brązowym), a także wagony należące do niemieckiej spółki kolejowej Mitropa. Do swojego parku wagonów Reiseburo Intraflug pozyskuje także słynny wagon restauracyjny zwany "prezydenckim" (3354), w którym gościli różni prezydenci Republiki Francuskiej i ich zagraniczni goście.
W 1986 roku spółka zależna Intraflug "Nostalgie Istanbuł Orient Expres" posiada już dziewiętnaście dawnych wagonów CIWL, Mitropy i innych zabytkowych wagonów kolei niemieckich. W sumie są to 33 wagony, z czego 25 jest w pełni sprawnych i dopuszczonych do ruchu, a pozostałe oczekują na naprawę. Punktem kulminacyjnym w histori NIOE jest przejazd pociągu z Paryża do Hongkongu w 1988 roku, który zyskał wielki rozgłos i został wpisany do księgi rerdów Guinnessa. Pociag przejechał między innymi przez Polskę (więcej o tym dalej), a z HongKongu skład trafił do Japonii, skąd po kilku przejazdach turystycznych powrócił na pokładzie statku do Europy.
Spółka intensywnie rozwijała swoją działalność, próbując między innymi uruchomić swoje usługi także na rynku amerykańskim, pod nazwą "American Orient Express". W konsekwencji nieoczekiwanie biuro Intraflug ogłasza upadłość, a większość z jego wagonów kupuje Reiseburo Mittelthurgaubahn, spółka zależna MThB, prowadząc dalej kursowanie pociągów pod nazwą Nostalgie Istanbuł Orient Express. NIOE odrestaurowuje także i uruchamia w 1996 roku niemiecki parowóz ekspresowy serii serii 01.10.
W międzyczasie część wagonów zostaje wysłanych do Rosji (w 1993 roku), gdzie kursują przez około dwanaście lat pod nazwą "Transsiberian Orient Express".
- Orient Express w Rosji - tutaj
Trudności napotykane przez spółkę dominującą wpływają także na spółkę Mittelthurgaubahn. Pod koniec 2001 roku spółka MThB jak i jej spółka zależna Reiseburo Mittelthurgaubahn ogłaszają niewypłacalność. Wagony przejmuje spółka TransEuropExpress Eisenbahn AG z Bazylei, która prowadzi przewozy kolejowe poprzez spółkę Orient-Express Train de Luxe Betriebs GmbH.
Wagony kursujące w Rosji powracają na stację graniczną w Małaszewiczach po około dwunasrtu latach kursowania składu w Rosji. Na polską stronę zostają przestawione pod koniec 2007 roku, gdzie stoją do dziś, ale na... szerokotorowych wózkach. Skład stoi w Małaszewiczach ze względu na... trudność w ustaleniu ich właściciela (źródła podają firmę jak i osobę prywatną) i ogromną kwotę, której koleje białoruskie żądają za przechowanie wózków normalnotorowych do tych wagonów (która przekracza podobno wartość samych wagonów). Zapewne roszczenia ma także strona polska, która oczekuje opłaty za postój składu.
W międzyczasie powstał spór pomiędzy spółką a kolejami francuskimi SNCF o używanie w nazwie słów "Orient Express", co spowodowało w latach 2007-2008 wstrzymanie przejazdów. Kiedyś obecny spór był już prowadzony i stąd wszystkie firmy używają dłuższych nazw takich jak Nostalgie Istanbuł Orient Express czy Venice Simplon Orient Express. Nie wiem jednak, czego dotyczy dokładnie ów spór. Spowodował on jednak, że spółka TransEuropExpress Eisenbahn AG z Bazylei od 2008 roku nie prowadzi regularnych kursów pociągów. Ostatnie przejazdy w Rosji odbyły się w 2007 roku, na trasie transsyberyjskiej, z Moskwy do Pekinu. Z kolei z Baden Baden do Istanbułu pociąg pojechał po raz ostatni w 2008 roku (Baden-Baden-Karlsruhe-Stuttgart-Monachium-Salzburg-Budapeszt-Sofia-Edirne-Istanbuł). Podobno część wagonów została sprzedana amerykańskim firmom kolejowym, które prowadzą przejazdy turystyczne na terenie Stanów Zjednoczonych, jednak jest to wiadomość nie do końca potwierdzona.
Od 2014 roku z Paryża do Istanbułu jeździ kilka razy w roku pociąg innej spółki posiadającej wagony CIWL - Venice Simplon Orient Express.
Reiseburo Intraflug A.G. Forch-Zurich - zakupiło kilkanaście dawnych wagonów C.I.W.L., w latach osiemdziesiątych, organizowało nieregularne przejazdy na różnych trasach europejskich pod nazwą "Nostalgie Istanbul Orient Express". Jednak największy rozgłos zyskał przejazd Z Paryża przez Polskę do Hongkongu na zamówienie FujiFilm (więcej o tym dalej). Skład trafił aż do... Japonii, a po kilku przejazdach turystycznych wagony powróciły statkiem do Francji. W parku wagonowym Reiseburo Intraflug znalazły się oprócz typowych sypialnych i restauracyjnych także tak unikalne wagony jak kąpielowy. Spółka zorganizowała także regularne kursy składu po terenie Rosji przez około 10 lat. W międzyczasie spółka Reiseburo Intraflug zbankrutowała, a wagony z Rosji sprowadzono do Małaszewicz w Polsce i stoją tu już od wielu lat (o czym mówi wzmianka na końcu artykułu). Część należących do niej wagonów zakupiła w 1992 roku szwajcarska spółka Mittelthurgaubahn Reiseburo. Można je wynając do okazjonalnych przejazdów a czasem kursują w pociągach specjalnych.
Po latach po raz pierwszy w Polsce - 1988 rok Nostalgie Istanbul Orient Express
Jako pociąg turystyczny, nie rozkładowy, legendarne wagony kursujące niegdyś w Orient Expressie po raz pierwszy zagościły w Polsce w 1988 roku pod nazwą "Nostalgie Paryż-Istanbuł Orient Express". Przejazd zorganizowała firma Reiseburo Intraflug na zlecenie japońskiej firmy FujiFilm, która kręciła specjalny film poświęcony tej podrózy. Pociąg jechał na specjalnej trasie Paryż-Lyon-Kolonia-Berlin-Warszawa-Moskwa-Harbin-Pekin-Hongkong od 7 do 26 września 1988 r. Trasa liczyła ponad 15 tysięcy kilometrów, trwała 19 dni i została wpisana do księgi rekordów Guinnessa. Wagony z Hongkongu przejechały do Japonii, gdzie po odbyciu kilkunastu przejazdów turystycznych zostały załadowane na statek i wróciły do Europy drogą morską. W Polsce na odcinku Kutno-Warszawa-Terespol pociąg prowadzony był polskimi parowozami w podwójnej trakcji Pt47-112 + Ty51-92 (Kutno-Warszawa-Siedlce) oraz Pt47-13 + Ty51-208 (Siedlce-Terespol).
Skład 9 września 1988 r. zatrzymał się w Łowiczu i Sochaczewie, skąd pasażerowie pojechali do Żelazowej Woli i na koncert chopinowski (składem podróżowali głównie Japończycy, jak wiadomo miłośnicy muzyki chopinowskiej) i pojechał próżny do Warszawy Głównej. Ciekawostką jest fakt iż pociąg po manewrach przejechał z parowozami od stacji Wwa Zachodnia do stacji Wwa Wschodnia przez stację Warszawa Centralna i tunel średnicowy (bez zatrzymania) co nie było nigdy praktykowane, ze względu na zadymienie.
W Sochaczewie do składu udało się wsiąść i pojechać do Warszawy kilku miłośnikom kolei, co zaowocowało później po latach relacjami w fachowej prasie dla miłośników kolei (m.in. Koleje Małe i Duże 1/2008, "Moje spotkania z wagonami Orient Express w Polsce" - Andrzej Etmanowicz). Wjazd pociągu na stację Warszawa Główna został zarejestrowany przez polską telewizję. Ekipa została również wpuszczona z kamerą do wnętrza pociągu. Film jest dostępny w portalu youtube http://www.youtube.com/watch?v=lp4k9Gb9bUQ
Nostalgie-(Paris)-Istanbul-Orient-Express w Polsce w 1988 roku w podróży Paryż-Hongkong
Pociąg był zestawiony z następujących wagonów (przeznaczenie, zarząd kolejowy/właściciel, typ i numer wagonu, relacja):
- restauracyjny KZD (Manzhouli-HongKong)
- sypialny inspekcyjny SZD (Brest-Zabaikalsk)
- sypialny specjalny SZD (Brest-Hongkong)
- bagażowy SNCF (Paryż-Brest)
- bagażowy SZD (Brest-Hongkong)
- sypialny typ YT Intraflug nr. 3909 (Paryż-Hongkong)
- wagon siłownia z generatorem Intraflug nr. 1286 (Paryż-Hongkong)
- restauracyjny Intraflug nr. 3354 (Paryż-Hongkong)
- Pullman Intraflug nr. 4158 (Paryż-Hongkong)
- Pullman Intraflug nr. 4149 (Paryż-Hongkong)
- barowo-salonowy Intraflug nr. 4164(Paryż-Hongkong)
- sypialny Intraflug typ LX nr. 3551 (Paryż-Hongkong)
- sypialny Intraflug typ LX nr. 3542(Paryż-Hongkong)
- sypialny Intraflug typ LX nr. 3487 (Paryż-Hongkong)
- obsługi CIWLT nr. 4013 (Paryż-Hongkong)
- sypialny typ LX Intraflug nr. 3472 (Paryż-Hongkong)
- sypialny typ LX nr. 3475 Intraflug (Paryż-Hongkong)
- sypialny typ LX nr. 3480 Intraflug (Paryż-Hongkong)
- sypialny typ LX nr. 3537 (Paris-Hong Kong)
- sypialny typ YT nr. 3851 Intraflug (Paryż-Hongkong)
Venice-Simplon-Orient Express - od Jamesa Scherwooda do firmy Belmond
Biznesmen James Sherwood pierwsze dwa wagony C.I.W.L kupił w 1977 roku. W 1982 roku założył spółkę Venice-Simplon-Orient-Express, która wykupiła i odrestaurowała łącznie aż 35 wagonów sypialnych, restauracyjnych, barowych i innych (bagażowych, serwisowych), dawniej eksploatowanych przez C.I.W.L, między innymi w "Orient Expressie". Spółka kupiła także dziewięć angielskich wagonów typu Pullman. Są one przeznaczone wyłącznie do podróży w dzień i kursują w Anglii. Wszystkie wagony pochodzą z lat 20. i 30. XX wieku i zostały odrestaurowane na wzór wystroju, jaki Wagons-Lits miał w roku 1903. Pierwszy pociąg spółki VSOE wyjechał w podróż 25 maja 1982 roku.
Od wielu lat najbardziej znane połączenia z wagonami Orient Expresu, realizowane są pod nazwą "Venice-Simplon Orient Express". Pociąg kursuje regularnie, od wiosny do jesieni, na kilkunastu różnych trasach. Obecnie właścicielem spółki VSOE jest firma Belmond, która posiada kilkudziesiąt luksusowych hoteli na całym świecie i oferuje egzotyczne wycieczki, oraz przejazdy wyjątkowymi pociągami m.in. w Anglii, Europie, Azji, rejsy statkami i tym podobne. Przejęła ona również angielskie wagony VSOE i rozbudowała przejazdy zabytkowymi pociągami na terenie Anglii (Royal Scotsman, Northern Belle, British Pullmann).
Trasa podstawowa i najbardziej popularna "Venice-Simplon Orient Expressu" to:
- Londyn - Folkestone - Calais - Paryż - Innsbruck - Venice - Wenecja
Na terenie Anglii połączenie realizowane jest wagonami British-Pullmann Orient Expressu, a przez Kanał LaManche podróżni jadą w luksusowych autokarach na pokładzie współczesnego pociągu. Na pokład "właściwego" pociągu wsiadają w Calais. Trasę tę w obu kierunkach pociąg jedzie kilkadziesiąt razy w ciągu roku.
Pozostałe trasy to między innymi:
- Paryż - Budapeszt - Bukareszt - Istanbuł (kilka razy w roku, trasa powrotna przez Wenecję)
- Wenecja - Praga - Paryż - Londyn (raz w roku)
- Londyn - Paryż - Berlin (nowość od 2016 roku)
- Kilka innych połączeń - między innymi z Wenecji przez Pragę, Kraków i Drezno do Paryża, oraz z Paryża do Szwecji było realizowanych przez kilka lat, a obecnie są zawieszone.
Venice Simplon Orient Expres w Polsce od 2007 roku
Po latach przerwy pociąg pojawił się w Polsce dopiero w 2007. Przejazd zorganizowała inna spółka - Venice Simplon Orient Express Ltd., która organizuje również regularne przejazdy na trasie Londyn-Paryż-Wenecja i innych.
Bilety na podróż Słowiańskie Marzenia z Wenecji przez Wiedeń, Kraków, Tarnów, Warszawę, Malbork, Bydgoszcz, Poznań, Leszno, Wrocław do Pragi kosztowały 6 tysięcy €. Skład liczył 16 biało-granatowych i granatowych wagonów z pozłacanymi napisami ze 102 pasażerami i 44 pracownikami obsługi na pokładzie. Kolejny przejazd Venice Simplon-Orient-Expressu przez Polskę miał miejsce w lipcu 2007 roku, gdy pociąg zawitał tylko do Krakowa. Skład liczył 16 wagonów, jak poprzednio granatowo-białych ze złoconymi napisami i elementami zdobniczymi. 10 lipca 2009 r. pociąg odwiedził m.in. Żywiec, Bielsko-Białą, Czechowice-Dziedzice, Oświęcim, kończąc bieg w Krakowie; 12 lipca tę samą trasę przejeżdżał na trasie z Krakowa do Wiednia.
Od 2008 do 2013 roku pociąg przyjeżdżał do Polski regularnie, raz w roku, jadąc trasą Wenecja-Praga-Kraków-Drezno-Paryż-Londyn. W 2013 był na przykład w Krakowie w dniach 5-6-7 lipca. Obecnie (od 2014 roku) połączenie to zostało zredukowane do trasy omijającej Polskę (Wenecja-Praga-Paryż-Londyn).
Venice Simplon Orient Express z Husarzem w polskich barwach w okolicach Zbąszynka
Venice Simplon Orient Express z Husarzem w Słubicach
Pullman Orient Express, czyli od SNCF do firmy Accor i spółki "Orient Express"
W trakcie stopniowego wygaszania działalności przewozów pasażerskich przez CIWL, także SNCF - narodowy przewoźnik francuski, postanowił zakupić i zachować do przyszłych celów kilkanaście wagonów CIWL. SNCF zachowało rówbnież prawo do marki Orient Express i pozostałych nazw pociągów CIWL.
Pullmann Orient Express to nazwa pociągu złożonego z dawnych wagonów CIWL, należących do SNCF - państwowych kolei francuskich. W składzie pociągu nie ma żadnych wagonów sypialnych, do czego zresztą nawiązuje wprost nazwa pociągu. Pociąg ten kursuje nieregularnie, a podróże połączone są zazwyczaj z innymi imprezami. W 2017 roku SNCF podpisało umowę o współpracy z firmą Accor Hotels (znaną w Polsce ze swojej marki i z przejęcia hoteli Orbisu). W ramach tej umowy Accor wkupił 50% praw do nazwy i marki "Orient Express" pozostającej dotychczas wyłączną własnością kolei francuskich. Spółka SNCF i Accoru pod nazwą "Orient Express" ma rozwijać sieć luksusowych usług, wśród których nie zabraknie, co oczywiste, przejazdów zabytkowymi pociągami złożonymi z dawnych wagonów CIWL. W związku z tym wagony Pullman Orient Expressu będą zapewne częściej kursować w składzie POE lub innych pociągów turystycznych uruchamianych przez spółkę "Orient Express". Wagony nie wejdą jednak w skład majątku spółki a pozostaną nadal wyłączną własnością SNCF. W odróżnieniu od pociągów VSOE i NIOE, skład Pullmann Orient Express nigdy dotychczas nie odwiedził Polski jako pociąg turystyczny.
Skład POE to siedem historycznych wagonów kursujących wcześniej w różnych pociągach CIWL.
- Pullman nr. 4151 - z przedziałem kuchennym, z pociągu "Etoile du Nord", budowa: Entreprise Industrielle Charentaise - 1929
- Restauracyjny nr. 2979 - z pociągu "Riviera", budowa: Officine Meccaniche Italiane - 1927
- Restauracyjny nr. 2869 - z pociągu "Anatolie", budowa: Smethwick Birmingham - 1925
- Salon-Bar nr. 4160 - z pociągu "Train Bleu", budowa: Entreprise Industrielle Charentaise - 1929
- Salon-Bar nr. 4148 - z pociągu "Côte d'Azur", budowa: Entreprise Industrielle Charentaise - 1929
Restauracyjny nr. 2976 - z pociągu "Taurus", budowa: Officine Meccaniche Italiane - 1927 - Pullman nr. 4159 - z przedziałem kuchennym, z pociągu "Flèche d'Or", budowa: Entreprise Industrielle Charentaise - 1929
Wnętrza tych wagonów zaprojektowali znani przedwojenni artyści: Rene Prou, Rene Lalique, Robert Dunn. CIWL zlecając im tę pracę prosił o stworzenie niepowtarzalnych wnętrz, oddających najwyższy luksus i elegancję.- Więcej o Pullman orient Express - tutaj
Wagony C.I.W.L kursujące niegdyś w Orient Expressie na bocznicy w Polsce...
Pod koniec 2007 roku z Brześcia do Małaszewicz przetransportowano po szerokim torze 13 wagonów CIWL - (9 sypialnych, restauracyjny, barowy, kąpielowy i bagażowy), które przez wiele lat kursowały na terenie Rosji jako Trans Siberia Orient Express. Wagony ulegają systematycznemu niszczeniu przez siły przyrody i ludzi. Są to w większości wagony składu, który w 1988 roku jechał przez Polskę do Hongkongu.
- O ich dalszym losie czytaj tutaj
Wagony C.I.W.L na bocznicy w polskich Małaszewiczach - od środka
Warto przeczytać także
- Rozkład jazdy i aktualności do 2013 roku, obecnie opis pociągu i jego historia tutaj
- Rozkład jazdy od 2014 roku (Belmond) tutaj
- Facebook tutaj
Piotr Salecki - 09 września 2011 (aktualizacja wrzesień 2015, aktualizacja marzec 2016, wrzesień 2017, grudzień 2017, styczeń 2018, listopad 2018)
- Bibliografia i źródła: tutaj
Ciekawe i aktywne obozy dla dzieci i młodzieży - wandrus.com.pl Zadzwoń, zapytaj o ofertę: 501 647 139, 504 460 166 |
- 20247 odsłon